Η ιστορία του Indigo, μιας από τις παλαιότερες φυσικές χρωστικές

Indigo

Είναι μια από τις παλιότερες χρωστικές για υφάσματα που ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται για τα Blue jeans. Είναι φυσική χρωστική από τα φύλλα ενός τροπικού φυτού και αποτελεί προϊόν μικροβιακής ζύμωσης. Καλλιεργείται σε υποτροπικές ζώνες (Ινδία –Ινδονησία-Κίνα-Νότιος Αμερική- Αίγυπτος). Πάντα είχε σημαντική αξία σαν χρωστική και υφάσματα βαμμένα με αυτό το χρώμα είχαν πάντα μεγαλύτερη αισθητική αξία σε θρησκευτικές τελετές και προορίζονταν για άτομα υψηλά στην ιεραρχία. Η μέθοδος βαφής έχει μείνει η ίδια ανά τους αιώνες και έχει σημαντικό ενδιαφέρον και για ερασιτέχνες.

Η μέθοδος βαφής διαφέρει από τις άλλες συνήθεις μεθόδους. Στην φυσική του μορφή το Indigo δεν διαλύεται στο νερό. Για να μπορέσει να διαλυθεί στο νερό περνάει από μια διαδικασία αναγωγής κατά την οποία αφαιρείται οξυγόνο και μετατρέπεται σε διαλυτή μορφή. Στην μορφή αυτή έχει ένα κιτρινοπράσινο χρώμα και όντας υδατοδιαλυτό μπορεί να εισχωρήσει στο ύφασμα. Όταν αφαιρεθεί από το μπάνιο βαφής έχει αρχικά το ίδιο κιτρινοπράσινο χρώμα αλλά σιγά-σιγά αυτό αλλάζει σε μπλε λόγω οξείδωσης από το οξυγόνο του αέρα.  Το μπλε χρώμα αυτό είναι σταθερό αφού έχει εισχωρήσει στις ίνες.

Το Indigo που διαθέτει το Orestis Craft Center είναι κατά 60% στην υδατοδιαλυτή μορφή και είναι πολύ εύχρηστο.

Λίγη Ιστορία

Σε πολλά αρχαιολογικά ευρήματα μέχρι και 5000 ετών στη Αίγυπτο (σε χειρόγραφα και σε αρχαίους τάφους) έχει βρεθεί Indigo. Στην Ινδία ειδικά αναπτύχθηκε η καλλιέργεια των φυτών αυτών και οι τεχνικές βαφής  και από εκεί μεταφέρθηκε στην Ευρώπη όπου το κλίμα δεν ήταν κατάλληλο για καλλιέργεια. Ήταν όμως πολύ ακριβό για πολλούς αιώνες.

Με το άνοιγμα των θαλασσίων οδών τον 16^ο αιώνα Ολλανδοί και Άγγλοι έκαναν απευθείας εισαγωγές από Ινδία σε μεγάλη κλίμακα. Μετά τον 17 αιώνα επεκτάθηκε η καλλιέργεια στις αποικίες της Καραϊβικής και την κεντρική και Νότια Αμερική.

Στην Ιαπωνία αναπτύχθηκαν πολλές τεχνικές βαφής (Shibory) και έφτασαν σε επίπεδο υψηλής τέχνης.

Το 1897 στην αυγή της χημικής βιομηχανίας στην Γερμανία ανακαλύφθηκε μέθοδος συνθετικής παραγωγής του Indigo με σημαντική μείωση κόστους. Από τότε εγκαταλείφθηκε η καλλιέργεια του, μια και το συνθετικό προϊόν είναι το ίδιο με το φυσικό. Σήμερα το Indigo που κυκλοφορεί στην αγορά είναι συνθετικό, θεωρείται πάντως φυσική χρωστική μια και είναι ακριβές αντίγραφο του φυσικού.

Στο παρακάτω βίντεο θα δείτε πώς χρησιμοποιείται η φυσική χρωστική Indigo για την δημιουργία πολύ πρωτότυπων υφασμάτων διακόσμησης.

Ακολουθείστε τις οδηγίες βήμα βήμα και το αποτέλεσμα θα σας εντυπωσιάσει.

Δουλεύουμε σε έναν πάγκο εργασίας και στρώνουμε εφημερίδες ή πλαστική μεμβράνη για να μην λερώσουμε τις επιφάνειες. Θα χρειαστούμε:

• Έναν κουβά 15 lt (προσοχή, ποτέ μην χρησιμοποιείτε σκεύη που θα χρειαστείτε για μαγειρική)
• Μια βέργα για ανακάτεμα να φτάνει μέχρι τον πάτο του κουβά
• Νερό
• Ύφασμα η νήμα όχι συνθετικό κατά προτίμηση βαμβακερό
• 10 γρ χρώμα Indigo
• 25 γρ Ανθρακική Σόδα
• 20 γρ Αποχρωστικό

Προετοιμασία του διαλύματος

1. Γεμίστε τον κουβά με 5 λίτρα νερό χλιαρό.
2. Προσθέστε το χρώμα στο νερό και ανακατέψτε καλά.
3. Ενώ ανακατεύετε, προσθέστε την ανθρακική σόδα και το αποχρωστικό (σκόνη αναγωγής).
4. Ανακατέψτε αργά προς μια κατεύθυνση και μετά προς την άλλη κατά μήκος των τοιχωμάτων του κουβά. Καλύψτε τον κουβά με καπάκι και αφήστε το να ηρεμήσει 15 λεπτά. Για καλύτερα αποτελέσματα αφήστε το μια ώρα.
5. Στην επιφάνεια μπορεί να έχει ένα μπλε φιλμ, αφαιρέστε το. Το διάλυμα πρέπει να είναι ανοικτό πρασινοκίτρινο.

Βαφή

1. Διπλώστε, δέστε η τυλίξτε το ύφασμα η ρούχο ανάλογα με το σχέδιο.
2. Βρέξτε το καλά με νερό.
3. Όταν είστε έτοιμοι να βάψετε αφαιρέστε το καπάκι από τον κουβά και αφαιρέστε το μπλε φιλμ αν υπάρχει.
4. Στύψτε το ύφασμα για να φύγει το νερό και ο αέρας
5. Αργά βουτήξτε το στο διάλυμα και ανακινήστε το για να εισχωρήσει παντού το διάλυμα
6. Συνεχίστε για μερικά λεπτά την ανακίνηση. Μην το αφήσετε να πέσει στον πάτο.
7. Αφαιρέστε το αργά από τον κουβά πιέζοντας για να φύγει το περισσευούμενο υγρό χωρίς να κάνετε αφρό. Αργά το ύφασμα θα αρχίσει να παίρνει την μπλε απόχρωση που θέλουμε καθώς οξειδώνεται με τον αέρα. Σκεπάστε πάλι τον κουβά. Αφήστε το ύφασμα να οξειδωθεί για 20 λεπτά ακόμα. Μετά μπορείτε αν επαναλάβετε τα στάδια 4-7 μερικές φορές ακόμα για να σκουρύνει το ύφασμα όσο θέλετε. Μετά ξεπλύνετε το ύφασμα με απορρυπαντικό και ζεστό νερό.
8. Αφού τελειώσετε με την βαφή ανακατέψτε το διάλυμα και σκεπάστε το, αφήστε το τουλάχιστον μια ώρα πριν το χρησιμοποιήσετε ξανά. Μπορείτε να το διατηρήσετε για αρκετές μέρες και αφού πια τελειώσετε, το αδειάζετε στην αποχέτευση. Καθαρίστε τα σκεύη και τον κουβά με νερό και απορρυπαντικό.
9. Αποθηκεύστε το διάλυμα σε δροσερό μέρος μακριά από παιδιά και ζώα πάντα σκεπασμένο.