Συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις για το σαπούνι ψυχρής μεθόδου

 

Συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις για το σαπούνι ψυχρής μεθόδου

 

Το σαπούνι μου ασπρίζει στην επιφάνεια που εκτίθεται στον αέρα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Υπάρχουν φορές που το σαπούνι ασπρίζει και άλλες που δεν ασπρίζει. Αφαιρέστε την επιφάνεια με ένα μαχαίρι. Για να το αποφύγετε σκεπάστε το σαπούνι σας με διάφανη μεμβράνη 10 λεπτά αφού το έχετε βάλει στο καλούπι και αφήστε το για 24 ώρες. Ξεκαλουπώστε κανονικά.

Μπορώ να βάλω βιταμίνη Ε στο σαπούνι; Μπορείτε αν το σαπούνι σας έχει υπερλίπανση πάνω από 6% για να αποφύγετε να ταγγίσει και φυσικά αν δεν έχετε προσθέσει στη συνταγή σας σταθερά λάδια όπως το λάδι καρύδας και το φοινικέλαιο. Την προσθέτετε στα λάδια της συνταγής σε ποσοστό 1%.

Πώς να φτιάξω σαπούνι με γάλα κατσίκας ή γαϊδούρας; Ο εύκολος τρόπος είναι να αντικαταστήσουμε το 30% του νερού της σόδας με γάλα. Στην περίπτωση αυτή διαλύουμε την σόδα με το 70% της ποσότητας του νερού και αφού το διάλυμα κρυώσει σε θερμοκρασία 40 βαθμών κάνουμε την ένωση με τα λάδια και προσθέτουμε αργά το γάλα σε θερμοκρασία περιβάλλοντος προτού ανακατέψουμε. Μετά την προσθήκη ανακατεύουμε μέχρι να πήξει (μέχρι το trace). Αν θέλουμε να αντικαταστήσουμε όλο το νερό με γάλα πρέπει να το παγώσουμε στην κατάψυξη και να προσθέσουμε την σόδα στο παγωμένο γάλα προσεκτικά και αργά και με εξωτερική ψύξη για να μην αυξηθεί η θερμοκρασία πάνω από 40 βαθμούς.

Πώς να βάλω μέλι στο σαπούνι μου; Χρησιμοποιήστε μέχρι 5% του βάρους των λαδιών. Διαλύστε το με πολύ λίγο νερό (2 μέρη μέλι-1 μέρος ζεστό νερό) και προσθέστε το στη μάζα του σαπουνιού μετά το trace και πριν να το βάλετε στο καλούπι. Προσέξτε όταν το προσθέσετε να μην είναι πολύ πηχτό το σαπούνι γιατί το μέλι επιταχύνει την πήξη. Επίσης φροντίστε να ανακατευτεί καλά, δεν θέλετε το σαπούνι να έχει σημεία με μέλι που δεν θα έχει ενσωματωθεί.

Μπορώ να φτιάξω σαπούνι από ελαιόλαδο με ουδέτερο pH; Το σαπούνι ψυχρής μεθόδου από ελαιόλαδο και το υγρό σαπούνι από ελαιόλαδο, εξαιτίας της μεθόδου παρασκευής τους δεν μπορούν να έχουν pH κάτω από 9. Υπάρχουν υλικά φυτικής προέλευσης αλλά συνθετικά με τα οποία μπορούμε να φτιάξουμε σαπούνι με ουδέτερο pH για επιδερμίδες ευαίσθητες στο υψηλό pH του φυσικού σαπουνιού. Και η συνταγή:

Υλικά

35γρ SCI

26γρ SLSA

10γρ Cylcoside

10γρ cocobetaine

3γρ BTMS

5γρ στεατίνη

10γρ  βούτυρο κακάο

1γρ αιθέριο έλαιο ή άρωμα για σαπούνι

3-4 σταγόνες χρώμα νερού

Μέθοδος παρασκευής

Ζυγίζω τα υλικά μου σε κατάλληλο σκεύος και τα θερμαίνω στο φούρνο μικροκυμάτων, τόσο ώστε να δουλεύονται σε μια μαλακιά πάστα και χωρίς να αφρίσουν μέσα στο φούρνο.

Όταν έχουν ενωθεί όλα σε μια πάστα, αφήνω λίγο να κρυώσουν και προσθέτω το άρωμα και το χρώμα.

Βάζω σε καλούπι και αφήνω να σκληρύνει.

Τι είναι ο δείκτης σαπωνοποίησης (SAP value) και πώς τον χρησιμοποιώ; Ο δείκτης σαπωνοποίησης είναι η ποσότητα της καυστικής σόδας που απαιτείται για τη σαπωνοποίηση ενός γραμμαρίου λιπαρής ύλης, δηλαδή για να κάνω σαπούνι 1γρ ελαιόλαδο θα χρησιμοποιήσω 0,134γρ καυστικής σόδας. Οπότε ανάλογα την ποσότητα που θέλω να κάνω σαπούνι κάνω τον αντίστοιχο πολλαπλασιασμό. Π.χ. για να κάνω σαπούνι 2κιλά ελαιόλαδο κάνω 2κιλά=2000γρ x 0,134 = 268γρ καυστική σόδα. Αν το σαπούνι περιέχει περισσότερα από ένα λάδια τότε υπολογίζω την ποσότητα καυστικής σόδας για κάθε λάδι χωριστά και τα προσθέτω στο τέλος.

Πώς μπορώ να φτιάξω τη δική μου συνταγή για σαπούνι; Αρχικά ξεκινάμε από την ποσότητα σαπουνιού που θέλουμε να φτιάξουμε. Έστω ότι θέλουμε να κάνουμε 1 κιλό σαπούνι. Από το συνολικό σαπούνι το 60% είναι τα λάδια μας δηλαδή 600γρ. Θέλουμε το σαπούνι να είναι ανθεκτικό και αρκετά σκληρό ώστε να κρατάει περισσότερο διάστημα όταν το χρησιμοποιούμε, γι’ αυτό επιλέγουμε λάδια όπως το λάδι καρύδας, το φοινικέλαιο, το βούτυρο κακάο, το βούτυρο καριτέ και το ελαιόλαδο σε ποσοστό από 85 – 100%. Το υπόλοιπο ποσοστό ως 15% θα είναι λάδια που θα προσθέσουν στο σαπούνι μας κάτι ιδιαίτερο όπως το αμυγδαλέλαιο, το λάδι αβοκάντο, το λάδι jojoba, το καστορέλαιο κλπ. Θυμηθείτε ότι για να υπολογίσετε την ποσότητα της καυστικής σόδας χρειάζεται να ξέρετε τον δείκτη σαπωνοποίησης των λαδιών σας και να κάνετε τους απαραίτητους υπολογισμούς.

Το σαπούνι είναι σκληρό, εύθραυστο και τρίβεται σε σκόνη. Γιατί συμβαίνει αυτό; Δε βάλατε αρκετό νερό ή βάλατε παραπάνω καυστική σόδα. Μη το χρησιμοποιήσετε.

Στην επιφάνεια του σαπουνιού εμφανίζονται θύλακες καυστικού υγρού ή σκόνη σόδας. Τι να κάνω; Βάλατε παραπάνω καυστική σόδα ή λιγότερο λάδι. Μη το χρησιμοποιήσετε, είναι πολύ ερεθιστικό.

Το σαπούνι μου δεν πήζει (δεν κάνει ίχνος) :  Υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορεί να συνέβη αυτό. Ο συνδυασμός των λαδιών που χρησιμοποιήσατε, πολύ χαμηλή ή υψηλή θερμοκρασία, πολύ λίγη σόδα ή πολύ νερό ή η ανάδευση ήταν πολύ αργή. Μερικά λάδια (π.χ. το παρθένο ελαιόλαδο) χρειάζονται έως και 90 λεπτά για να πήξουν αν μπουν μόνα τους σε συνταγή. Με εξαίρεση την περίπτωση που έγινε λάθος στο ζύγισμα, για να το διορθώσετε συνεχίζετε να ανακατεύετε ως και 2 ώρες, μετά βάλτε το στο καλούπι.

Το μίγμα μου σκλήρυνε πολύ γρήγορα μέσα στη κατσαρόλα. Τι φταίει; Φταίει η χρήση πολύ υψηλών ή πολύ χαμηλών θερμοκρασιών. Είναι επίσης πολύ συχνή αντίδραση σε κάποιο αιθέριο έλαιο ή συνθετικό άρωμα. Επίσης κάποια ελαιόλαδα με αυξημένο ποσοστό ελεύθερων οξέων σαπωνοποιούνται πολύ γρήγορα πριν προλάβουμε να μεταφέρουμε το μίγμα στο καλούπι. Στις περιπτώσεις αυτές προτιμήστε την θερμή μέθοδο.

Με σπάτουλα μεταφέρετε το σαπούνι στο καλούπι του. Παρ’όλη την ανομοιόμορφη εμφάνιση, το σαπούνι μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

Το σαπούνι μου διαχώρισε όσο ήταν στο καλούπι. Γιατί;: Εάν παρατηρήσετε μια στρώση υγρή και λιπαρή στην επιφάνεια του σαπουνιού όσο είναι στο καλούπι του, πρόκειται συχνά για πρόβλημα θερμοκρασίας.  Πολύ υψηλές ή πολύ χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να οδηγήσουν σε διαχωρισμό. Επιλέξτε θερμοκρασίες 30-45 βαθμών, για μικρές ποσότητες (π.χ. 0,5-1 κιλό) προτιμήστε να κάνετε τη σαπωνοποίηση στους 45 βαθμούς ενώ για μεγαλύτερες ποσότητες (π.χ. 10κιλά) τους 30 βαθμούς. Ενδέχεται επίσης να βιαστήκατε να το βάλετε στο καλούπι πριν ομογενοποιηθεί καλά. Άλλος πιθανός λόγος είναι το γάλα ή το μέλι στη συνταγή. Σιγουρευτείτε ότι προσθέσατε το γάλα και το μέλι με τον σωστό τρόπο και μη μονώνετε πολύ το καλούπι σας για να μην ζεσταθεί υπερβολικά.

Το μίγμα μου έκοψε, εμφάνισε κομμάτια σκληρά και δεν πρόλαβα να το βάλω στο καλούπι. Γιατί συνέβη αυτό; Αυτό γίνεται σαν αντίδραση σε αρώματα, αν η ανάδευση διακοπεί ή είναι πολύ αργή. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με πολύ υψηλή θερμοκρασία. Βάλτε το σαπούνι στο καλούπι με μια σπάτουλα αλλά πιθανόν όταν ωριμάσει να είναι πολύ ανομοιόμορφο, τότε μην το χρησιμοποιήσετε.

Το σαπούνι εμφανίζει λευκές λωρίδες. Τι να κάνω; Πολλοί λόγοι που μπορεί να συνέβη αυτό. Η ανάδευση ήταν πολύ αργή ή ακανόνιστη, σαπωνοποίηση σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία ή αντίδραση στο συνθετικό άρωμα. Βεβαιωθείτε ότι οι λευκές γραμμές δεν είναι σόδα που δεν ανακατεύτηκε καλά. Τελικά αν τα στίγματα δεν έχουν περίσσεια σόδας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το σαπούνι.

Τι είναι η καυστική περίμετρος του σαπουνιού και πώς μοιάζει; Εμφανίζεται σαν υγρό στην επιφάνεια του σαπουνιού, σκουπίστε το και αφήστε το να ωριμάσει, πριν χρησιμοποιηθεί να ελέγξετε το pH.

Το σαπούνι μου είναι πολύ μαλακό και δεν σκληραίνει σε 48 ώρες: Πιθανόν έχετε βάλει παραπάνω νερό ή παραπάνω λάδι, μεγάλο ποσοστό ακόρεστων λαδιών ή πολύ χαμηλή θερμοκρασία. Αφήστε το περισσότερο χρόνο μέχρι μια εβδομάδα στο καλούπι. Αν το σαπούνι σκληρύνει μέσα σε 5-6 εβδομάδες, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί κανονικά.

Η επιφάνεια της μπάρας εμφάνισε πορτοκαλί σημάδια και  έχει άσχημη μυρωδιά. Τι συμβαίνει; Είναι σημάδι ότι το σαπούνι έχει ταγγίσει. Συνήθως αυτά τα σημάδια εμφανίζονται όταν υπάρχει υπερλίπανση στο σαπούνι, όταν έχει αποθηκευτεί σε χώρο με πολύ υγρασία , με πολύ ζέστη ή δεν αερίζεται επαρκώς. Για να μην ταγγίσει το σαπούνι προσθέστε βιταμίνη Ε σε ποσοστό 1% στα συνολικά λάδια της συνταγής.

Πόσο άρωμα και πόσο αιθέριο έλαιο μπορώ να βάλω στο σαπούνι μου; Άρωμα μπορείτε να βάλετε 2 – 3 κουταλιές του γλυκού ανά κιλό σαπούνι και αιθέριο έλαιο 1 – 2 κουταλιές του γλυκού. Θυμίζουμε ότι τόσο το άρωμα όσο και τα αιθέρια έλαια μπαίνουν στο trace.